سیاست و پژوهش، دکتر مجتبی مقصودی



انتخابات مجلس و سهم برنامه‌ و شعارهای صلح‌محور
مصاحبه با دکتر مجتبی مقصودی


تهران- ایرنا- جوامع انسانی حتی در شرایط جنگی نیز باید راهبردی برای صلح و مصالحه داشته‌باشند و اصولاً همه جهت‌گیری‌ها بیش از جنگ باید معطوف به صلح باشد. از نگاه مجتبی مقصودی» رئیس هیات مدیره انجمن علمی مطالعات صلح ایران»، تشکیل فراکسیونی با نام فراکسیون صلح» در مجلس شورای اسلامی می‌تواند آثار مثبتی به دنبال‌داشته‌باشد.

صلح وضعیتی زاینده پیشرفت، توسعه و آرامش است. این مفهوم زمانی به چشم می‌آید و ارزش خود را به رخ می‌کشد که جای خود را به درگیری و ناآرامی و جنگ بدهد.

اهمیت برقراری صلح و ثبات در کشورها و در سطح جهانی را می‌توان در منشور سازمان ملل و دیگر قوانین و هنجارهای بین‌المللی به چشم دید؛ گویی هدف غایی سازمان‌ها و معاهدات بین‌المللی برقراری و حفاظت از صلح تعیین شده است.

در سطح کشورها و در چارچوب نظام‌های ی و قوانین اساسی نیز صلح و فرایندهای منتهی به صلح جایگاهی ویژه دارد. در این پیوند، پژوهشگر ایرنا با مجتبی مقصودی» رئیس هیات مدیره انجمن علمی مطالعات صلح ایران» به گفت‌وگو نشسته که شرح آن در ادامه آمده است.

به گفته این مدرس دانشگاه، در شرایط کنونی بیش از پیش ضرورت اعتنا و توجه به برنامه‌های صلح‌محور در کشور احساس می‌شود اما متاسفانه جای چنین برنامه‌هایی به شدت خالی است. در فعالیت و نشست‌های معدودی هم که در زمینه صلح برگزار می‌شود جای خالی نمایندگان مجلس به شدت احساس می‌شود؛ افرادی که هم نماینده حوزه انتخابیه خود بوده و هم نمایندگی از طرف آحاد ملت را به عهده دارند. این در حالی است که گرایش و دلبستگی یا به عبارتی تعهد مورد نیاز به مسئولیت‌های مرتبط با این مفهوم به چشم نمی‌خورد.

موضوع این است نمایندگانی که برای ورود به مجلس آماده می‌شوند، در چهل سال گذشته برای دستیابی به صلح ریل‌گذاری نکرده‌اند بلکه بیشتر تلاش شد تا ریل‌گذاری‌های موجود تسهیل شود. پارلمانی که برنامه صلح محور نداشته باشد، تفاوتی میان برنامه‌های نامزدها به وجود نمی‌آورد.

این موضوع صلح است که باعث می‌شود، نامزدها برنامه‌های متفاوتی برای دستیابی به آن ارائه دهند. برای اینکه مردم تصمیم بگیرند به کدام نامزد رأی دهند، باید تفاوت معناداری میان برنامه‌های نمایندگان مستقل، اصلاح طلب و اصولگرا وجود داشته باشد.

نمایندگان باید دغدغه صلح داشته باشند و بدانند که این موضوع چه اندازه برای مردمی که آن‌ها را به عنوان نماینده انتخاب می‌کنند، اهمیت دارد. نامزدهای مجلس باید تشخیص دهند که موضوع صلح جزء مطالبات مردمی است یا خیر. مردم کشور به دلیل مطالبات صلح سرخورده و برخی دچار مشکلات روحی و روانی شده‌اند. باید دید موضوع توسعه که از مسیر امنیت و آرامش می‌گذرد از دغدغه های نمایندگان است یا خیر.

به نظر می‌رسد که این مجلس در راستای بداعت قانونگذاری در حوزه صلح فاقد برنامه بوده و هیچ استراتژی و تاکتیکی برای این موضوع ندارد. حتی به جرات می‌توان گفت که مجلس در زمینه صلح، فاقد برنامه‌های مشخص است.

اینکه نمایندگان، تگذاری‌های موجود را تسهیل و بعد در صحن علنی مجلس برای دستیابی به آن تظاهرات کنند در شان مجلس نسیت. نمایندگان باید کار نمایندگی انجام دهند. به نظرمی‌رسد که این مجلس باوری به موضوعات صلح و توسعه ندارد. در نتیجه، برنامه چشم‌انداز توسعه که ایران باید تا ۱۴۰۴ در رأس بیش از ۲۰ کشور جهان قرار گیرد، با چالش‌هایی مواجه شده است.

مردم بر اساس قرارداد اجتماعی به دولت اختیار می‌دهند که در قبال برخی چارچوب و محدودیت‌هایی که برای آنها ایجاد می‌شود، امنیت و صلح را برقرار کند. همچنین دولت باید کارآمد باشد و فرایند توسعه را پیش ببرد. در غیز این صورت کارآمدی دولت با پرسش‌هایی جدی مواجه می‌شود.

نکته قابل تأمل دیگر این است که پارلمان در زمینه ت خارجی از چه جایگاهی برخوردار است. در بسیاری از کشورها نمایندگان نقش بسزایی در زمینه ت خارجی ندارند اما این افراد می‌توانند از راه‌های دیگر همچون تعیین بودجه در این زمینه تاثیرگذار باشند.

به عنوان مثال اگر ایالات متحده تمایل به دخالت در مسائل خاورمیانه را داشته باشد، نمایندگان می‌توانند با کاهش بودجه مانع حضور پررنگ آمریکا در این منطقه شوند.

در حوزه علوم ی دو نوع دیپلماسی عمومی» و پارلمانی» وجود دارد. ایران در قالب دیپلماسی پارلمانی در حوزه صلح آنچنان که باید فعال ظاهر نشده است. در کشورما، ضعف کارکردی دیپلماسی عمومی، دیپلماسی پارلمانی و گروه‌های دوستی و پارلمانی مجلس در شرایط کنونی به چشم می‌خورد.

به طور منطقی، زمانی که دیپلماسی رسمی و سنتی کشور از کار باز می‌ایستد، دیپلماسی عمومی و پارلمانی می‌تواند آغاز به حرکت کند چرا که نمایندگان مجلس انتخاب‌شدگان از طرف ملتند و ارتباطی به دولت نداشته و آنها سخنگوی مردمند.

همچنان که اشاره شد در پارلمان ما اقدامات برای ریل‌گذاری صلح آنچنان که باید نبوده است. در انتخابات آینده نباید این مسیر همچنان ادامه یابد بلکه می‌شود به پیشنهاداتی چون ایجاد فراکسیون صلح اندیشید و در راستای آن قدم برداشت.

برای مراجعه به لینک اصلی خبر بر روی لینک زیر کلیک کنید. 

www.irna.ir/news/83657316


پرسش‌هایی از نامزدهای نمایندگی مجلس درباره برنامه‌های صلح‌محور

دکتر مجتبی مقصودی استاد دانشگاه و مدیر انجمن علمی مطالعات صلح ایران


تهران- ایرنا- یکی از پرسش‌های مهم پیش روی نامزدهای نمایندگی مجلس این است که چه رویکرد و عملکردی در قبال موضوع صلح در مناسبات خارجی ایران داشته و دارند؟ برخی هم می‌پرسند آیا می‌توان به راه‌اندازی فراکسیون صلح» در نهاد قانون گذاری جمهوری اسلامی امید داشت؟

مطالبه بیهوده‌ای نیست اگر انتظار داشته باشیم که مجلس و نمایندگان آن که منطقاً برخاسته از آراء ملت‌اند، با لحاظ کردن حقوق ملت، کنشگری فعال در حوزه صلح‌سازی از طریق نظارت برعملکرد دستگاه‌ها و نهادها، تهیه و تدوین طرح‌های صلح‌محور، مفاهمه‌جویانه، آرامش‌بخش و مصالحه‌گرایانه در همهٔ حوزه‌ها و از جمله ت خارجی ذی‌مدخل باشند.

اگر با هم اتفاق نظر داشته باشیم که حوزه ت و روابط خارجی هر کشوری از مهمترین حوزه‌های تصمیم گیری و تگذاری است، این پرسش پیش‌می‌آید آیا اصولاً مجلس شورای اسلامی و نمایندگان منتخب نقشی در فرایند تصمیم‌گیری و تگذاری در این حوزه دارند یا می‌توانند داشته باشند و تاکنون تا چه حد داشته‌اند؟

با توجه به شرایط پر تنش در روابط خارجی جمهوری اسلامی با ایالات متحده، برخی کشورهای اروپایی و نیز طیفی از کشورهای منطقه، مجلس شورای اسلامی در قالب دیپلماسی عمومی- پارلمانی چه نقشی را می‌تواند ایفا کند؟

اگر سه کارویژه نمایندگی»، نظارت» و قانونگذاری» را از جمله مسئولیت‌ها و مأموریت‌های نمایندگان مجلس بدانیم پرسشِ دیگر این است در طول چهار دهه از حیات نظام جمهوری اسلامی ایران، نمایندگان مجلس شورای اسلامی چه سهمی در صلح‌سازی و تولید ادبیات مفاهمه در قالب‌های سه‌گانه داشته‌اند و یا اینکه برعکس خود بخشی از مساله و تولید ادبیات تنش و منازعه بوده‌اند؟

اگر بخواهیم ارزیابی عملکردی داشته باشیم اصولاً نمایندگان در این عرصه چه نقشی را ایفاء کرده‌اند و چه نمره‌ای می‌گیرند؟ و صریح‌تر بگوییم آیا از منظر صلح‌خواهی و صلح‌سازی اصولاً به نمره قبولی نزدیک می‌شوند؟

 باید از همین منظر پرسید در طول ۱۰ دوره حیات مجلس شورای اسلامی، چه نمونه شاخصی از تاثیرگذاری مجلس در حوزه روابط و ت خارجی در دست است و اگر بهره‌گیری از ظرفیت‌های دیپلماسی عمومی را یکی از مهمترین کارکردهای نهاد پارلمان در حوزه تعاملات بین المللی و تنش‌زدایی و بسط روابط خارجی مردم‌مدار بدانیم، مجلس تا چه حد توانسته از این ظرفیت استفاده کند و در این عرصه گروه‌های دوستی- پارلمانی به عنوان مهمترین بازوی دیپلماسی عمومی و پارلمانی که در مقطعی دوران طلایی داشته است، تا چه حد توانسته در بهبود روابط خارجی و تنش زدایی، به ویژه در مناسبات دوجانبه با کشورهای دیگر ایفای نقش کند  یا اینکه تنها محدود به سفرهای خارجی پرهزینه شده‌است.

سؤال بجایی است اگر پرسیده شود که گروه‌های دوستی و پارلمانی در حال حاضر برای ظرفیت‌سازی فضای گفت‌وگویی و مصالحه ی به‌آن‌ها نیاز است چه می‌کنند؟

 از این منظر، بطور مشخص، مجلس و نمایندگان محترم در چه قالب‌هایی بهتر می‌توانند به صلح‌سازی در عرصه روابط خارجی کمک کنند؟ آیا اصولاً موضوع صلح و صلح‌سازی و کاهش تنش در روابط خارجی از جمله دغدغه‌ها و مسائل مجلس و نمایندگان آن بوده است؟ یا اولویت‌های دیگری در دستور کار داشته‌اند؟

نمایندگان محترم حاضر در نشست‌های مجلس و نامزدهای ورود به بهارستان به‌طور مشخص چه رویکرد و عملکردی را نسبت به موضوع صلح و مصالحه در مناسبات خارجی جمهوری اسلامی داشته و دارند و شخصاً چه طرح و برنامه‌هایی را برای صلح‌سازی در روابط خارجی جمهوری اسلامی داشته و ارائه داده و می‌توانند ارائه دهند و آیا می‌توان در دوره آینده مجلس، امید به راه‌اندازی فراکسیون صلح» در نهاد پارلمان جمهوری اسلامی داشت؟

https://www.irna.ir/news/83638283/%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%B4-%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B5%D9%84%D8%AD-%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B1


آخرین ارسال ها

آخرین جستجو ها


coincash مشاوره تحصیلی دانتل monta دانلود فیلم و سریال ایرانی فرکتال انار دانلود برای شما مهدا درخت تنها antiall telmato